احساسات ما چگونه شکل می‌گیرند؟ فیلدمن برت، اعجوبه عصب‌شناسی

نظریه احساسات سازه‌ای لیزا فیلدمن برت

لیزا فیلدمن برت (Lisa Feldman Barrett)، عصب‌شناس و روان‌شناس برجسته، نظریه‌ای انقلابی درباره احساسات ارائه کرده است که دیدگاه سنتی درباره ماهیت احساسات را به چالش کشیده و مسیر علوم شناختی و روان‌شناسی را تغییر داده است. نظریه سازه‌ای او درباره احساسات (Constructed Theory of Emotions) بیان می‌کند که احساسات واکنش‌هایی ذاتی و از پیش تعیین‌شده نیستند، بلکه به‌صورت پویا توسط مغز بر اساس داده‌های حسی، تجربیات گذشته، و زمینه اجتماعی-فرهنگی ساخته می‌شوند.

چگونه احساسات ساخته می‌شوند؟

طبق نظریه برت، احساسات فرآیندهایی از پیش‌برنامه‌ریزی‌شده یا جهانی نیستند، بلکه نتیجه ساخت و ساز مغز در لحظه هستند. مغز هنگام مواجهه با اتفاقات، داده‌های حسی (مانند ضربان قلب یا تنفس)، تجربه‌های گذشته و بافت اجتماعی را تحلیل کرده و احساسات را می‌سازد. خشم، شادی، غم و دیگر احساسات چیزی نیستند که “به طور خودکار” در افراد به وجود بیایند، بلکه مغز بر اساس تجربیات پیشین و شرایط کنونی، این حالت‌ها را معنا کرده و به آنها برچسبی احساسی می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین نکات این نظریه، تاکید بر این است که فرهنگ و زبان نقش مهمی در شکل‌دهی احساسات ایفا می‌کنند. یعنی احساساتی که در یک فرهنگ به روشی تفسیر یا تجربه می‌شود، ممکن است در فرهنگی دیگر کاملاً متفاوت باشد. همچنین این تفسیرها می‌توانند در طول زندگی یک فرد نیز تغییر یابند، چرا که تجربیات و زمینه‌های شخصی او دستخوش تغییر می‌شوند.

آثار برجسته فیلدمن برت: درک عصب‌شناسی برای همگان

لیزا فیلدمن برت با انتشار کتاب‌های پرفروش خود، مفاهیم پیچیده علوم اعصاب و شناختی را برای عموم مردم نیز قابل فهم کرده است. دو اثر کلیدی او عبارت‌اند از:

1. “چگونه احساسات ساخته می‌شوند: زندگی مخفی ذهن” (How Emotions Are Made: The Secret Life of the Brain)
   این کتاب نظریه احساسات سازه‌ای را معرفی می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه احساسات بر اساس تجربه‌های فردی و محیط‌های اجتماعی ساخته می‌شوند. این اثر، دیدگاه سنتی درباره جهانی و از پیش‌تعریف‌شده بودن احساسات را رد می‌کند.
    
2. “هفت و نیم درس درباره مغز” (Seven and a Half Lessons About the Brain)
   این کتاب، پیچیدگی‌های عملکرد مغز را در قالب درس‌هایی کوتاه و ساده بازگو می‌کند و به مخاطبان کمک می‌کند ارتباط میان مغز، احساسات، و زندگی روزمره را بهتر درک کنند.
   اطلاعات بیشتر در سایت رسمی او.

کاربرد نظریه فیلدمن برت در ایران: دوره روانشناسی فروش رضا اسدی

یکی از برنامه‌های عملیاتی مشخصی که از نظریات فیلدمن برت الهام گرفته است، دوره روانشناسی فروش رضا اسدی است. این دوره به‌عنوان تنها دوره آموزشی در ایران که مبانی عصب‌شناسی و نظریات فیلدمن برت را در فروش به‌کار می‌گیرد، شرکت‌کنندگان را با اصولی مانند تحلیل رفتار مشتری، ایجاد انگیزه و اعتماد، و استفاده از تکنیک‌های روان‌شناختی برای افزایش فروش آشنا می‌کند.این دوره که از طریق اصول علمی تنظیم شده است، فروشندگان را به ابزاری مجهز می‌کند تا تجربه خرید لذت‌بخش‌تر و موفق‌تری برای مشتریان فراهم کنند.
برای شرکت در این دوره اینجا کلیک کنید.

نتیجه‌گیری: از نظریه تا عمل

نظریه‌های فیلدمن برت درباره احساسات، فراتر از علوم دانشگاهی بوده و در حوزه‌هایی مانند بازاریابی و فروش نیز تأثیرگذار بوده‌اند. او نشان داده که احساسات، فرایندهایی ساده، از پیش‌برنامه‌ریزی‌شده و جهانی نیستند، بلکه سازه‌هایی هستند که در تعامل میان مغز، تجربه، و فرهنگ شکل می‌گیرند. ترکیب دانش عصب‌شناختی با مهارت‌های عملیاتی، مسیرهای جدیدی برای درک و مدیریت ارتباطات انسانی گشوده است. دوره روانشناسی فروش رضا اسدی نمونه‌ای موفق از کاربرد این نظریات در فضای عملی ایران است که می‌تواند راه‌حل‌های مؤثری برای افزایش توانمندی‌های فروشندگان ارائه دهد.